Kilis
Nüfus
1927′de 20.000′i aşan merkez nüfusu,1970′de
45.000′e,1980′de 60.000′e ve 1990′da 85.000′e
dayandı.Bu tarihten sonra (yeni illerimizden biri olmasına rağmen) hızlı
nüfus düşüşleri yaşadı.1997′de 60.000′e kadar gerileyen nüfus
2000 yılında tekrar 70.000′ çıktı. Kilis kültürel yapısıylada din
hizmetine pek çok katkıda bulunmaktadır. Merkezde ki türbeler ve yatırlar
çok ilgi görmektedir. Kilis tava yemeği, yorgan, üzüm, zeytin ve pekmeziyle
meşhur bir yöredir. Suriye sınırında bulunmaktadır.geçim kaynakları sınır
ticareti,tarım ve hayvancılıktır. 3000 yıllık bir geçmişi olan eski bir
şehirdir. özellikle kilis il merkezinde bulunan Canbolatpaşa cami
Kils’in tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. 1. dünya savaşı
sonrasında Fransız işgalinden sonra eğitim ve kültürel alanda bir gerileme
yaşayan Kilis cumhuriyetin ilanıyla kendi sermayesini koruyarak giderek
gelişmeye başlamıştır. Zaman içerisinde bir çok kültür merkezi açılarak
doğunun kültür ve tarih merkezi haline gelmiştir. el işçiliği konusunda da
teknolojiye meydan okuyan kilis esnafları arasında hala tüfekçiler,
yorgancılar, pekmez imalathaneleri, tarihi zaytin yağı fabrikaları
bulunmaktadır. kilis merkezinde tüfek imalatı yapan tüfekçi Hikmet Tekçe el
yapımı tüfekleriyle 1962 yılından beri zanaatına devam etmektedir.
KİLİS’in tarihi: Kilis İ.Ö. 1460 yıllarında Halep krallığına
bağlıydı. Hitit imparatorluk döneminin başlamasıyla Hitit etkisine girdi.
M. Ö 356 da Makedonya’dan yola çıkan büyük İskender kuzey batıdan
güney doğuya doğru bütün Anadolu topraklarını işgal ederek İskenderun
körfezine dayanarak İskenderun’u kurup Kilis üzerinden mısıra doğru
yoluna devam etmiştir.
KİLİS’in Kurtuluş Savaşındaki yeri :
Mondros antlaşmasının imzalanmasının hemen ardından Halep’e çok yakın
olması münasebetiyle bağlı olduğu bu şehirle beraber İngiliz işgaline
uğrayan kent, daha sonra Fransız işgali ile tanıştı. I. Dünya Savaşı
sırasında bir kısım Arap ve Fellah tabir edilen kırsal kökenli eşkiyaların
çapulculuk faaliyetlerine engel olmak maksadıyla kent ileri gelenlerince
kurulan silahlı milis örgütler, yer altına çekilerek düşmanla gerilla
mücadelesine giriştiler. Nisbeten Halep’e daha uzak olan ve yine aynı
şekilde bu şehre bağlı olan Gaziantep’e olan Fransızların ikmal
kollarına saldırılar düzenlemeye başladılar. Elbeyli Aşiretine
mensup,mensupları Kilis’te ikamet eden, asıl adı Mehmet Said olan
Zabit Şahinbey’de böyle bir mücadele sırasında Kilis-Antep yolunda
Köprübaşında şehit olmuştur. Halen kabri burada olup, bir şehitlik olarak
Gaziantep’liler ve Kilis’lilerce ziyaret edilmektedir.
COĞRAFYASI: Kilis Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Güneybatı bölümünde yer alan
şirin bir sınır ilimizdir. İllin doğu, batı ve kuzeyinde Gaziantep
güneyinde ise Suriye yer almaktadır. Gaziantep’e 45 km uzaklıkta olan
Kilis Suriye sınırına ise 10 km uzaklıktadır. Kilis’ten geçen yol
Türkiye sınırlarının ötesinde Azez’ den geçtikten sonra
Suriye’nin Halep şehrine ulaşır. İl merkezi doğudan batıya doğru
uzanan Resul Osman dağı eteklerinde kurulu olup güneye doğru inildikçe düz
arazilere inen fazla engebeli olmayan bir sahada yer almaktadır. İlin
kuzeyinde yer alan ve doğudan batıya uzanan dağlar arasında kuru dereler ve
birkaç küçük akarsu bulunmaktadır. Genellikle kıraç arazilerin yer aldığı
bu dağların etekleri ve üst kısımlarında tarıma elverişli araziler
bulunmaktadır. İlimizin güneydoğu ve sınır şeridi boylarında özelikle
bağcılık ve zeytincilik çok gelişmiş ve tarıma elverişli arazilerimiz
bulunmaktadır. İlimizin kırsal kesiminde yaşayan insanlar geçimini tarıma
dayalı olarak sağlamaktadır. İl sınırları 38 derce 27′ ve 38 derece
01′ boylamları ile 36 derece 38′ve 37 derece 32′ arasında
bulunan Kilis’in yüzölçümü 1428 Km dir. İldeki başlıca çaylar; AFRİN
çayı, SUNNEP çayı, Sabun Suyu Çayı, ve Balık Suyu Çayları olup bu çayların
geçtiği arazilerde sulu tarım yapılabilmektedir. Kilis ilinin %12,2 si
orman ve fundalık arazi %69,3 ü tarım alanı %7,7 si çayır ve mera arazisi
%10,6 sı tarım dışı araziden oluşmaktadır.
YEMEKLERİ: Kilis mutfağı kendisine has yemekleri ile zengin bir yapıya
sahiptir. Yemeklerimiz; “günlük pişen yemekler” ve “özel
günlerde yapılan yemekler” olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Yemeklrimizin temelini et ve bulgur oluşutrur. Bunun yanında sebze
ağırlıklı yemekler de mevsimine uygun olarak yapılmaktadır.
Kilis yemekleri zengin Türk mutfağının özellikleri taşımakla birlikte Halep
mutfağının özellikleri de yansıtır. Ön planda yağlı , baharatlı yemekler
olduğu gibi zeytin yağlı yemeklerde Kilis mutfağının vaz geçilmez
unsurlarındandır. Zeytinyağı yörede yetiştirilen yüksek kaliteli
zeytinlerden elde edilir ki hemen her Kilis’linin mutfağında bulunan
vazgeçilmez bir besin maddesidir.
Kilis yemeklerinde damak zevki ön planda gelmektedir. Yemeklerin lezzetli
ve emekli olmasına özel önem verilir. Yemeklerde , yemeğin özelliğiğne göre
çeşitli baharatlar kullanılır.
TATLILAR: Başlıca Tatlı Çeşitleri Katmer Baklava Bulamaç Omaç Şıllık
Künefe(kaymaklı, ağızlı, cevizli,peynirli, fıstıklı, kırma pekmezli)
Gerebiç ( Geleneksel Bayram Tatlısı ayrı bak. kerebiç ) Belluriye Kurabiye
Memuniye Helvası Kilis’e has Dondurma Züngül
____________________
Dört Sey Geri Gelmez Atılan Ok, Söylenen Söz, Kacırılan Fırsat ve Gecen
Zaman ...
Mercredi, 07. Mai 2025 00:36
