Anneciğim, uyandığımda siperimin Önünde
bir gelincik çiçek açmıştı
24-02-2004 Zaman
“Gün ağarmak üzere, bir ağustosbÖceği
uzaktan uzağa Ötüyor. Biraz sonra onun sesi makineli
tüfeklerin sesine karışacak.” Bu satırlar
Çanakkale Savaşı’na katılan bir Türk
askerine ait.
“Anneciğim sabahleyin uyandığımda siperimin
Önünde bir gelincik çiçek
açmıştı” dizesi ise aynı savaşta
çarpışan bir Anzak askerinin.
Çanakkale Savaşı’na
katılan askerlerin yazdığı mektuplar bir kitapta
toplandı. Yıldız Teknik üniversitesi Mimarlık
BÖlümü öğretim GÖrevlisi Prof. Dr. Necati
İnceoğlu, 4 yıllık bir araştırmanın
ardından “Siper Mektupları” adlı eserini
yayınladı. Türk, İngiliz ve Alman askerlerin ailelerine
yazdığı mektuplarda hasretin yanı sıra tarihsel
anekdotlar da yer alıyor.
Babası Çanakkale gazisi olan İnceoğlu’yu
etkileyen mektuplardan biri ismi bilinmeyen Anzak askerine ait.
“Siperimin Önünde bir gelincik çiçek
açmıştı” satırı
İnceoğlu’na savaşın diğer
yüzünü gÖstermiş. Bu satırları yazan
asker için “hayata bağlılığın
savaştan daha Önemli olduğunu” dile getiren
İnceoğlu, güzelliklerin her aşamada kendini
gÖsterdiğini belirtiyor
Sebebini bilmeden savaşmak zorunda
kalan farklı milletten insanların muharebe sırasında
“aynı duyguları yaşaması” Prof.
İnceoğlu’nun dikkatini çekmiş:
“Bütün askerlerin yorumları hemen hemen aynı.
Tüm mektuplarda hayata bağlılık ve barış
yanlılığı var. Bu beni heyecanlandırdı ve
kitap hazırlamama sebep oldu. Babam Kafkas, Filistin ve Çanakkale
cephelerinde 7 sene savaşmış. Bunun için bÖyle bir
çalışma yapmak bana bir gÖrev gibi geldi.”
Araştırma sırasında Alman Genelkurmayı’ndan
destek alan Prof. İnceoğlu, Anzak, Alman ve İngiliz
askerlerine ait mektupların bir kitapta
toplandığını; ancak Türkler hakkında çok
fazla kaynak bulunmadığına işaret ediyor. Türk
askerlerinin mektuplarını toplamakta
zorlandığını anlatan İnceoğlu, çok az ve
dağınık olan anı ve mektuplarını derlemek
için yoğun çaba harcamış. Yerel televizyon ve
gazetelere ilan veren İnceoğlu, babası başta olmak
üzere yaşayan gazilerle gÖrüşmeler
yapmış. 4 yıllık çalışma sonunda,
savaşın arka planını, yaşanan anıları ve
dramları aktaran bir kitap ortaya çıkmış.
Askerlerin mektuplarında mermi sesleri ve barut kokuları
içinde yazılmış şiirler de yer alıyor.
Vatanı için
katıldığı savaşta parmağını koparan
kurşunun acısını saatler sonra hisseden Halil
Helvacı isimli askerin ailesine yazdığı mektup
şÖyle: “Bir gün mevzilerden ateş ediyoruz,
Arıburnu’nda düşmana doğru... Çekiyorum
tetiği... Çekiyorum, çekiyorum tüfek patlamıyor...
Ateş etmiyor. (Tüfek bozuldu herhalde.) dedim. Bir arkadaş
vardı yanımda, ona; (Bak hele dedim, tüfek bozulmuş
ateş etmiyor.) Arkadaş bir baktı benden yana (Ne
bozulması, senin parmak gitmiş.) dedi. Ben o zaman
acısını duydum işte. Cız etti içim... Bir
kurşun gelmiş, tetiği çektiğim
parmağımı alıp gÖtürmüş.”